Wspólny mianownik dwóch dyskusji. Podsumowanie 59 odcinka FPS i 5 odcinka FPS (ESTETYKA)

We wczorajszej Filozofii przy sobocie, pojawiły się równolegle dwie ważne dyskusje. W grupie Filozofia przy sobocie (ESTETYKA) https://www.linkedin.com/groups/8782472, piąty odcinek toczył się wokół cytatu:

„Sztuka zmywa z duszy kurz codzienności”

Pablo Picasso

W tym samym czasie, 59 odcinek dyskusji w „mainstreamowej” FPS ( http://lnkd.in/dEPw6yy ), wokół cytatu z wywiadu z Profesorem Tadeuszem Gadaczem:

„Kto dziś uczy ludzi myślenia? Kto spędza czas na rozmyślaniu? Myślenie stało się sztuką ginącą. Coś w rodzaju ginącego języka czy gatunku albo organu zanikającego w procesie ewolucji. Podobno jacyś nasi przodkowie mieli kiedyś ogony i mogli się na nich bujać. Przestali to robić, więc dziś mamy tylko kości ogonowe, na których możemy co najwyżej siedzieć. Podobnie może być z mózgiem. Jeśli nie będziemy z niego robili użytku, stopniowo zanikną te funkcje, które różnią nas od maszyn i zwierząt. Niech pan zwróci uwagę, w jak dużym stopniu zaginęła już zdolność porozumiewania się w języku wartości czy nawet abstrakcji.”

Prof. Tadeusz Gadacz, „Nie ma szczęścia bez myślenia”

https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/klasykipolityki/1791880,1,prof-gadacz-nie-ma-szczescia-bez-myslenia.read

Jak nigdy wcześniej, obie dyskusje miały wspólny mianownik, jakim było znaczenie poszerzania horyzontów, dla uruchamiania, umożliwiania i zwiększania jakości refleksyjnego myślenia. Sztuka, dostarczając metafor, niejednoznaczności, uruchamiając i rozwijając wrażliwość, dostarcza nam pewnego rodzaju plastycznego spoiwa dla twardych faktów, obserwacji i pytań, które mamy w głowach.

Prof. Gadacz przywoływał z kolei w wywiadzie Wilhelma Dilthey mówiącego, że nauki ścisłe poznają, a nauki humanistyczne rozumieją. Tak sformułowane zdanie jest oczywiście prowokacyjnie nieprecyzyjne, ale dobrze oddaje różnice między humanistycznym poszukiwaniem sensu, a ścisłym przywiązaniem do dowodów.

W dyskusji udało się poruszyć mnóstwo wątków, z których na szczególne wyróżnienie w mojej ocenie zasługują:

1. Profil edukacyjny (zarówno co do sztuki i jej przeżywania, jak i nauk humanistycznych) – w ujęciu jak postuluje Profesor, doważenia nauk humanistycznych albo też, jako alternatywa (choć zabrakło czasu na dyskusję, czy to na pewno wykluczające się podejścia) w ujęciu zintegrowanym.

2. Różnych funkcji, jakie pełni sztuka w naszym życiu: porusza nasze emocje, składnia do zadumy, kontemplacji, pozwala nabrać dystansu do sytuacji, pozwala poznawać samych siebie, kreuje nową perspektywę, przekazuje wartości kulturowe, zwiększa naszą kreatywność i otwartość. Obcowanie ze sztuką jest praktykowaniem uważności, i jakże blisko jej oddziaływaniu jest do postulatów z wywiadu, będącego motywem przewodnim równoległej dyskusji o naukach humanistycznych i ich roli.

3. Interesujące (i kontrowersyjne) informacje na temat eksperymentu, który miał wykazać, że obcowanie ze sztuką skuteczniej kształtowało kompetencje menedżerskie niż studia MBA. Zabrakło odniesienia do źródła, ale jeśli tylko Pani Marta Smyrska je uzupełni, to wkleję również i tutaj.

4. Odpowiedzialność za własny rozwój, sposób w jaki myślimy, poszerzanie we własnym zakresie horyzontów o wiedzę z dziedziny nauk społecznych jako uzupełnienie umiejętności i kompetencji narzędziowych, technicznych – kontra oczekiwania wobec systemu edukacji i postulaty włączenia filozofii (na wzór Niemiec czy Francji) do powszechnych programów nauczania.

I wiele, wiele innych. Wyjątkowo warto tym razem zapoznać się i z materiałem źródłowym (wywiadem, do którego link załączyłem na początku), jak i zapisem obu dyskusji. Co wymaga jedynie dołączenia do grup dyskusyjnych na LinkedIn:

⁃ Filozofia przy sobocie (ESTETYKA) https://www.linkedin.com/groups/8782472

⁃ Filozofia przy sobocie (Polska) http://lnkd.in/dEPw6yy